Evelien Vehof

De betrouwbaarheid van een anticonceptie-app (deel 1) from Evelien Vehof on Vimeo.

De betrouwbaarheid van een anticonceptie-app (deel 2) from Evelien Vehof on Vimeo.

Natural Cycles is een app die gebruikt wordt in combinatie met de bijbehorende thermometer. Elke ochtend moet op dezelfde tijd en onder dezelfde omstandigheden de lichaamstemperatuur worden gemeten om de gegevens vervolgens in de app in te voeren, die dan door middel van een algoritme gaat berekenen op welke dagen je wel en niet vruchtbaar bent.

Er zijn andere soortgelijke apps op de markt (met software die in combinatie met lichaamstemperatuur kan voorspellen wat de vruchtbare dagen in de cyclus zijn), maar in tegenstelling tot andere apps claimen de makers van Natural Cycles dat hun app niet alleen gebruikt kan worden als vruchtbaarheid monitor, maar vooral ook als anticonceptiemiddel. Bij goed gebruik zouden vrouwen volgens Natural Cycles namelijk voor 93% beschermd zijn tegen zwangerschap. Maar daar zetten deskundigen scherpte kanttekeningen bij.

Niet betrouwbaar
Jesper Smeenk, gynaecoloog in het St. Elizabeth ziekenhuis in Tilburg, legt uit dat wat de app doet (een algoritme toepassen om de vruchtbare en niet vruchtbare dagen van een vrouw in kaart te brengen) in de praktijk zorgt voor risico’s. Er wordt namelijk uitgegaan van een gemiddelde cyclus, terwijl die volgens de arts eigenlijk niet bestaat. Hiermee kunnen vruchtbare en niet-vruchtbare dagen dus niet exact worden voorspeld, en is de app niet betrouwbaar als anticonceptiemethode. Ook zet hij vraagtekens bij het onderzoek van de producent, waarin de effectiviteit van Natural Cycles als anticonceptiemethode wordt benadrukt. Smeenk stelt dat het onderzoek van Natural Cycles is gebaseerd op een test-groep vrouwen die extreem gemotiveerd zijn om de app zo goed mogelijk te gebruiken, wat eigenlijk niet te vergelijken is met normaal gebruik in de praktijk. Volgens Dr. Smeenk kan de app wel gebruikt worden om inzicht te krijgen in de cyclus, maar moeten vrouwen zich realiseren dat het geen veilig alternatief is voor anticonceptie en dat een ongewenste zwangerschap dan ook op de loer ligt.

140 ongewenste zwangerschappen
We zoeken ook contact met Lena Marions, arts in een groot ziekenhuis in Stockholm, die in Zweden de noodklok luidt over het gebruik van Natural Cycles als anticonceptiemethode. De gebreken van de app als anticonceptiemiddel vielen haar op doordat een groot aantal vrouwen bij de abortusafdeling van het ziekenhuis terecht kwam en vertelden Natural Cycles als anticonceptiemethode te gebruiken. Dat aantal lag eerst op 37 in het ziekenhuis waar van Marions werkzaam is, en is inmiddels gestegen naar 70. Ook in andere ziekenhuizen in Zweden zijn gevallen geregistreerd, en komt het totaal uit op 140. Marions benadrukt dat er nog meer gevallen kunnen zijn, omdat niet iedere vrouw die ongewenst zwanger raakt vervolgens voor een abortus kiest. Ook Marions stelt dat deze methode goed te gebruiken is als indicator voor vrouwen die juist zwanger willen worden, maar dat het absoluut geen vorm van anticonceptie is. Volgens Marions zouden vrouwen die niet zwanger willen worden de app dan ook niet moeten gebruiken.

Reactie Natural Cycles
Natural Cycles valt in de categorie medische hulpmiddelen. In Nederland houdt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) daar toezicht op. De toezichthouder laat ons weten dat Natural Cycles een CE-markering heeft en het daarmee in heel Europa, dus ook in Nederland, op de markt mag worden gebracht. De directe toezichthouder is in dit geval de Swedish Medical Product Agency, aangezien de fabrikant zich in Zweden bevindt. De IGJ laat weten dat de Zweedse autoriteit inmiddels onderzoek doet naar de app. Natural Cycles laat Kassa weten dat het slimme algoritme in de app zich aanpast aan iedere cyclus. In tegenstelling tot andere vruchtbaarheid meters houdt de software van Natural Cycles wel rekening met menselijke fouten, waardoor de app volgens de maker voor 93% beschermt tegen zwangerschap. Ze betreuren het dat er desondanks gebruikers zijn die ongewenst zwanger raken. De volledige reactie lees je op de website van Kassa na de uitzending.